How To Make अजमोदादि चूर्ण Ajamodadi Churna

अजमोदादि चूर्ण (Ajamodadi Churna)

Table of Contents

अजमोदादि चूर्ण निर्माणका लागि आवश्यक सामग्री:
निर्माण विधि:
उपयोग र मात्रा:
What is Ajmodadi Churna?
Benefits
Ingredients
How to Consume It
With Other Medicines
Side Effects
Who Should Avoid It?

Ajamodadi Churna: Step-by-Step Ayurvedic Guide In Nepali

संस्कृत श्लोक
अजमोदा विडङ्गानि सैन्धवं देवदारु च ।
चित्रकः पिप्पलीमूलं शतपुष्पा च पिप्पली ॥११५॥ मरिचं चेति कर्षांशं प्रत्येकं कारयेत् बुधः । कर्षास्तु पञ्च पथ्याया दश स्युर्वृद्धदारुकात् ॥११६॥ नागराच्च दशैव स्युः सर्वाण्येकत्र चूर्णयेत् । पिबेत्कोष्णजलेनैव चूर्णं श्वयथुनाशनम् ॥११७॥ आमवातरुजं हन्ति सन्धिपीडां च गृध्रसीम् । कटिपृष्टगुदस्थां च जङ्घयोश्च रुजं जयेत् ॥११८॥ तूनीप्रतूनी विश्वाची कफवातामयाञ्जयेत् । समेन वा गुडेनास्य वटकान्कारयेद्भिषक् ॥११९॥

शारंगधर संहिता मध्यम खण्ड

(मध्यमखण्ड ६ / ११५-११९)

अजमोदादि चूर्ण निर्माणका लागि आवश्यक सामग्री:

घटक नाम	वैज्ञानिक नाम	उपयोगी भाग	प्रतिशत (%)
अजमोदा	Apium graveolens	फल	2.94
विडङ्ग	Embelia ribes	फल	2.94
सैन्धव लवण	Rock salt	लवण	2.94
देवदारू	Cedrus deodara	काण्डसार	2.94
चित्रक	Plumbago zeylanica	मूल	2.94
पिप्पलीमूल	Piper longum	मूल	2.94
शतपुष्पा	Anethum sowa	फल	2.94
पिप्पली	Piper longum	फल	2.94
मरिच	Piper nigrum	फल	2.94
हरितकी	Terminalia chebula	फल	14.71
वृद्धदारुक	Argyreia speciosa	मूल	29.41
शुण्ठी	Zingiber officinale	कन्द	29.41

निर्माण विधि:

सामग्रीको छनोट र तयारी: सबै घटकलाई शुद्ध र सुक्खा अवस्थामा प्रयोग गर्नुहोस्। प्रत्येक घटकलाई उपयुक्त अनुपातमा मिलाउनुहोस्।
पिसाइ प्रक्रिया: सबै सामग्रीलाई उचित अनुपातमा मिलाएर मिक्सर वा ग्राइन्डर प्रयोग गरी सूक्ष्म चूर्ण बनाउनुहोस्।
चूर्णको छानाइ: चूर्णलाई राम्रोसँग छानेर ठूला कणहरू हटाउनुहोस्। यसले चूर्णलाई एकसमान र सूक्ष्म बनाउँछ।
सङ्कलन र भण्डारण: तयार चूर्णलाई सफा, सुक्खा, र हावाबन्द भाडोमा सुरक्षित राख्नुहोस्। यसले चूर्णलाई लामो समयसम्म ताजा र सुरक्षित राख्न मद्दत पुर्याउँछ।

उपयोग र मात्रा:

औषधीय प्रयोग: अजमोदादि चूर्ण विभिन्न रोगहरू, जस्तै शोथ, आमवात, सन्धिशूल, गृध्रसी, कटिशूल, पृष्ठशूल, गुदाशूल, तथा कफवात रोगहरूको उपचारमा प्रयोग गरिन्छ।
मात्रा: ३-६ ग्राम दिनको दुई पटक, चिकित्सकको सल्लाह अनुसार।
के सङ्ग खाने: चूर्णलाई समशितोष्ण (कोठाको तापक्रम बराबरको) पानीसँग सेवन गर्नुहोस्।