तपाईंले आकाशबेलीलाई धेरै रूखहरूमा देख्नुभएको होला। पहेलो आकाशबेली लाई नेपालको केही ठाउमा शिकारी लहरो पनि भनिन्छ भने भारतमा यसलाई शिकारी लहरो भनिन्छ । आकाशबेली खेतहरूमा पनि पाइन्छ। यसको लहरा लामो र पातलो हुन्छ। आकाशबेलीको लहराबाट धेरै पातला शाखाहरू निस्कन्छन्। यसका शाखाहरू धेरै मजबूत हुन्छन्। यसको लहरा र बीजलाई जडीबुटीको रूपमा प्रयोग गरिन्छ। आकाशबेलीको प्रयोगले बिभिन्न रोगबाट बचाउन सक्छ। यसको साथै, यसले विभिन्न रोगहरूको उपचार पनि गर्न सक्छ।
पहेलो आकाशबेली वा Cuscuta reflexa
आयुर्वेद अनुसार, पहेलो आकाशबेलीले वीर्य बढाउँछ, पाचनशक्ति सुधार्छ र आँखाका रोगहरूमा फाइदा गर्छ। यसले मुटुलाई स्वस्थ राख्छ। यसले पित्त, कफको विकार र अपचले बनेको वातलाई पनि ठीक गर्छ। यसले मल निस्कन सजिलो बनाउँछ। पहेलो आकाशबेलीका यी भन्दा धेरै फाइदाहरू छन्। आउनुहोस्, यसका सबै लाभहरू बारे जानौं।
आकाशबेली के हो? (What is Akashbeli?)
आकाशबेली (Dodder Plant) एक परजीवी बिरुवा हो जो अन्य रूखहरूमा निर्भर हुन्छ। यो जालझै रूखहरूमा फैलिन्छ। यसबाट पातला धागाजस्ता तन्तुहरू निस्केर रूखको रस चुस्छन्।
एकै रूखमा हरेक वर्ष उम्रने हुनाले यसलाई ” शिकारी लहरो” भनिन्छ। यो जमीनसँग नजोडिएर केवल रूखमा मात्र उम्रन्छ, त्यसैले यसलाई “आकाशबेली” पनि भनिन्छ।
यसले आफू त फल्न-फूल्न थाल्छ, तर जुन रूखमा यो बस्छ, त्यो बिस्तारै सुक्खर मर्छ। आकाशबेलीका फलहरू पहेंलो-कालो रङ्गका हुन्छन्। यसको वैज्ञानिक नाम Cuscuta reflexa हो। केही विद्वानहरूको मत अनुसार, आकाशबेली विशेष गरी आम्र रूखमा उम्रने प्रजातिलाई मात्र भनिन्छ।
विभिन्न भाषाहरूमा आकाशबेलीको नाम (Name of Akashbeli in Different Languages)
- अङ्ग्रेजी (English): Giant Dodder, Reflexed Dodder
- संस्कृत (Sanskrit): अमरवल्ली, खवल्ली
- हिन्दी (Hindi): आकाशबेल, अमरबेल
- उर्दू (Urdu): आकाशबेल (Akashabel)
- बङ्गाली (Bengali): आलोक लता, स्वर्णलता
- नेपाली (Nepali): पहेँलो आकाशबेली, आकाशबल्ली, शिकारी लहरो
- अरबी (Arabic): कसूस (Kashus)
- फारसी (Persian): अफ्तीमून (Aftimoon)
यस प्रकार, आकाशबेली नामले चिनिने यो बिरुवा आयुर्वेदमा धेरै महत्त्वपूर्ण मानिन्छ। यसले शरीरका विभिन्न रोगहरूको उपचार गर्न मद्दत गर्छ।