बरियार Bariyar (Sida Cordifolia) Benefits, Uses, and Remedies in Ayurveda – A Complete Guide

बरियार Bariyar (Sida Cordifolia) Benefits, Uses, and Remedies in Ayurveda – A Complete Guide

बरियार (Bala / Balu) को तपाईंले आफ्नो वरिपरि निश्चित रूपमा देख्नुभएको होला, तर बरियारको फाइदाहरू बारेमा धेरैले थाहा नपाएको हुनसक्छ। बरियारको बोट एक धेरै नै गुणकारी जडीबुटी हो। यसलाई विभिन्न नामहरू जस्तै बरियार, बलु आदिबाट चिनिन्छ। आयुर्वेदमा बरियार (Bala / Balu plant) को विभिन्न औषधीय गुणहरू उल्लेख गरिएको छ।

बरियारको फाइदा (Bala / Balu Herb Benefits)

बरियारले मधुमेह, शारीरिक कमजोरी, वात-पित्त दोष, छाला रोग, पक्षघात, जोर्नी दुख्ने समस्या  जस्ता रोगहरूमा फाइदा गर्छ। यसलाई टीबी (क्षयरोग) को उपचारमा पनि प्रयोग गरिन्छ। आउनुहोस्, बरियारको औषधीय प्रयोगहरू बारेमा विस्तृत जानकारी लिऔं।

बरियार के हो? (What is Bala / Balu Plant in Nepali?)

बरियारको धेरै प्रजातिहरू पाइन्छन्। यसमा मुख्य रूपमा यी प्रजातिहरू समावेश छन्:

  • बरियार (Sida cordifolia Linn.)
  • राजबरियार (Sida humilis Cav.)
  • भूमिबरियार (Sida spinosa Linn.)
  • अतिबरियार (Abutilon indicum (Linn.) Sw.)
  • महाबरियार (Sida rhombifolia Linn.)
  • नागबरियार (Grewia hirsuta Vahl)

यसको पात हृदयको आकारको हुन्छ र प्रत्येक भेट्नोमा एउटा पात हुन्छ। यसको फूल पहेंलो रंगको हुन्छ। यो बोट पूर्ण रूपमा हराभरा र पातहरूले भरिएको हुन्छ।

विभिन्न भाषाहरूमा बरियारको नाम (Name of Bala / Balu Herb in Different Languages)

  • वानस्पतिक नाम: Sida cordifolia Linn. (साइडा कर्डिफोलिया)
  • नेपाली: बरियार (Bariyar), बलू (Balu)
  • हिन्दी: बरियार, खरेठी, बीजबंद
  • अंग्रेजी: Country mallow, Heartleaf sida, White burr
  • संस्कृत: बला, वाट्यालिका, भद्रबला, खरयष्टिका
  • बंगाली: बरीला (Barila)
  • फारसी: बीज बन्द (Beej band)

बरियारको विभिन्न औषधीय प्रयोगहरू आयुर्वेदमा उल्लेखित छन्। यसले शरीरलाई बल प्रदान गर्ने, अपच लाई ठीक गर्ने, रगत बग्न रोक्ने, पिशाब सम्बन्धी रोग (मूत्र रोग) मा फाइदा गर्ने, जस्ता धेरै गुणहरू छन्।

बरियार (बला) को औषधीय प्रयोग र फाइदाहरू (Bariyar/Bala / Balu Plant Benefits and Uses in Nepali)

बरियार (Sida cordifolia) एक औषधीय बोट हो जसको विभिन्न रोगहरूको उपचारमा प्रयोग गरिन्छ। यसको जरा, पात, बोक्रा, बीज आदि भागहरूले धेरै स्वास्थ्य समस्याहरूमा फाइदा गर्छन्।

१. खजुली चकत्तेमा बरियारको फाइदा

  • बरियारको पातहरू पिनेर रस निकाल्नुहोस्। यसले खजुली लगाउनाले कफदोषबाट हुने चिलाउने रोग ठीक हुन्छ।

२. टाउको दुखाइमा बरियारको प्रयोग

  • बरियारको जरा र डाँठको काढा बनाएर दूध र घिउ मिसाउनुहोस्। यसलाई नाकमा थोपा हाल्नाले वातजन्य टाउको दुखाइ कम हुन्छ।

३. आँखाको रोगमा बरियारको उपयोग

  • बरियार र बबूलको पात पिनेर आँखा बाहिर लगाउनुहोस्। यसले आँखा आउने समस्या (Conjunctivitis) ठीक गर्छ।
  • पातको टिकिया बनाएर आँखामा राख्नाले पनि फाइदा हुन्छ।

४. छाती सुन्निने समस्यामा बरियारको जरा

  • बरियारको जराको रस (१०-१५ मिली) मा हिङ् मिसाएर खानाले छाती सुन्निने समस्या (Inflammation) कम हुन्छ।

५. खोकीमा बरियारको काढा

  • बरियार, सानो कटेरी, ठूलो कटेरी, असुरो, र अङ्गुर मिसाएर काढा बनाउनुहोस्। यसमा मह १०-३० मिली मात्रामा मिसाएर खानाले पित्तजन्य खोकी ठीक हुन्छ।

६. गलाको समस्यामा बरियार

  • बरियारको जराको चूर्ण (१-२ ग्राम) मा मिस्री, मह, र घिउ मिसाएर खानाले आवाज सम्बन्धी समस्या ठीक हुन्छ।

७. घाँटीको गलगाड (Goiter) मा बरियार

  • गिलोय, नीम, हंसपदी, कुटज, पिप्ला, बरियार, अतिबला, र देवदारु तेलमा पकाएर खानाले घाँटीको गलगाड मा फाइदा हुन्छ।

८. हर्निया अपचमा बरियार

  • बरियारको जराको पेस्ट दूधमा पकाएर अडिरको तेल मिसाएर खानाले हर्निया र पेटको ग्यास ठीक हुन्छ।

९. झाडापखाला (Diarrhea) रोक्न बरियार

  • बरियारको जराको काढा (५ ग्राम) मा जाइफल घोलेर खुवाउनाले झाडापखाला रोकिन्छ।

१०. पिशाब सम्बन्धी समस्यामा बरियार

  • बरियारको पात (१० ग्राम) कालो मरिच सँग पिनेर मिस्री मिसाएर खानाले पिशाबको जलन ठीक हुन्छ।
  • बरियारको जरा दूधमा पिनेर खुवाउनाले पनि फाइदा हुन्छ।

११. गर्भवती महिलाको लागि बरियार

  • बरियारको जराको पेस्ट घिउमा पकाएर खानाले गर्भकालिन दुखाइ कम हुन्छ।

१२. मासिक धर्म विकारमा बरियार

  • बरियारको चूर्ण दूधमा पकाएर खानाले अनियमित मासिक धर्म ठीक हुन्छ।

१३. घाउ सुकाउन बरियार

  • बरियारको पात, बोक्रा, र जराको पेस्ट घाउमा लगाउनाले घाउ चाँडै ठीक हुन्छ।

१४. जोर्नी दुख्ने समस्या (Arthritis) मा बरियार

  • बरियारको जराको काढा (५-१० मिली) दिनमा ३ पटक खानाले जोर्नी दुखाइ कम हुन्छ।

१५. शारीरिक कमजोरीमा बरियार

  • बरियारको जराको चूर्ण दूधसँग खानाले शरीरमा शक्ति बढ्छ।

बरियारको प्रयोग गर्दा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरू:

  • आयुर्वेदिक चिकित्सकको सल्लाह अनुसार प्रयोग गर्नुहोस्।
  • बरियार धेरै मात्रामा सेवन गर्दा पेट दुख्ने समस्या हुन सक्छ।

बरियार (बला) का उपयोगी भागहरू (Useful Parts of Bala / Balu Plant in Nepali)

बरियार (Sida cordifolia) को विभिन्न भागहरू औषधीय गुणले भरपूर हुन्छन्। यसका प्रमुख उपयोगी भागहरू यसप्रकार छन्:

१. जरा (Root)

  • जरा वातशामक, बलवर्धक र शक्तिदायक हुन्छ।
  • यसले जोर्नी दुखाइ, झाडापखाला, पिशाब सम्बन्धी समस्या, गर्भावस्थाको दुखाइ, र पक्षघात जस्ता रोगहरूमा फाइदा गर्छ।

२. बोक्रा (Bark)

  • बोक्राले घाउ सुकाउन, सुन्निने समस्या र शरीरको कमजोरी दूर गर्न मद्दत गर्छ।

३. बीज (Seeds)

  • बीजहरू पिशाब सम्बन्धी समस्याहरू (जस्तै शुक्रमेह) र शारीरिक कमजोरीमा उपयोगी हुन्छन्।

४. पात (Leaves)

  • पातहरू चिलाउने रोग, आँखाको रोग, र घाउको उपचारमा प्रयोग गरिन्छ।

५. पंचांग (Whole Plant – Root, Stem, Leaves, Flowers, Seeds)

  • सम्पूर्ण बोट (पंचांग) को प्रयोगले शरीरको सामान्य कमजोरी, इन्फ्ल्यामेसन, र नसाहरूको दुखाइमा लाभदायक हुन्छ।

बरियार कसरी प्रयोग गर्ने? (How to Use Bala / Balu in Nepali?)

बरियारलाई निम्न रूपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ:

१. चूर्ण (Powder)

  • जरा वा पातलाई सुकाएर पिनेर चूर्ण बनाउनुहोस्।
  • २-३ ग्राम चूर्ण मह, दूध, वा पानीसंग मिसाएर सेवन गर्न सकिन्छ।

२. काढा (Decoction)

  • जरा वा पातहरू उमालेर काढा बनाउनुहोस्।
  • १०-२० मिली काढा दिनमा २-३ पटक सेवन गर्न सकिन्छ।

३. रस (Juice)

  • ताजा पात वा जराको रस निकालेर प्रयोग गर्न सकिन्छ।

४. पेस्ट (Paste)

  • पात वा जरालाई पानीमा पिनेर घाउ, इन्फ्ल्यामेसनमा लगाउन सकिन्छ।

५. तेल (Oil)

  • बरियारको जरा तेलमा पकाएर मालिश गर्नाले जोर्नी दुखाइ र मांसपेशीको ढिलाइमा फाइदा हुन्छ।

बरियार कहाँ पाइन्छ? (Where is Bala / Balu Found in Nepal?)

  • बरियार नेपालका तराई र मध्य पहाडी क्षेत्रहरूमा सुख्खा माटोमा स्वतः उम्रन्छ।
  • यो जंगल, बाटार छेउछाउ, र खाली ठाउँहरूमा पाइन्छ।
Reference

दतिवन Washerman’s Plant (Achyranthes aspera अपामार्ग): Benefits, Uses, and Medicinal Properties

ज्योतिष्मती Jyotishmati (Black Oil Tree) – Intellect Tree (Celastrus paniculatus) Benefits, Uses, and Medicinal Properties

लाली गुराँस  Lali Gurans (Rhododendron campanulatum) – Benefits, Uses, and Medicinal Properties of Rhododendron

Kooth (Saussurea Lappa) – कूठ  Benefits, Uses, and Medicinal Properties of Costus Root

काने झार Commeline Benghalensis (Kane Jhaar) – Medicinal Uses, Benefits, and Overview

गिँदरी Premna Serratifolia L. (Gindari): Benefits, Medicinal Uses, and Importance

पाञ्चान Ougeinia oojeinensis (Paanchan): तिनिश Medicinal Uses, Benefits, and Ecological Importance

बोके टिमुर Zanthoxylum Armatum (Boke Timur) Benefits, Uses, and Medicinal Properties

ठूलो नीम Thulo Neem: महारूख Medicinal Benefits, Uses, and Natural Remedies

सिउँडी Siudi (Euphorbia Neriifolia) Uses, Benefits, Side Effects, and Medicinal Properties

काठेकार, फर्कफल, काठआँवली, Averrhoe acida :

Kaaulo, काउलो, कोह, नाकेम, नेपाली अर्जुन, Kaulo Arjuna, Machilus dutbiei

Kaalo Punarnawaa, कालो पुनर्नवा, Black Patagon

Seti Kareli, सेती करेली, तितेकरेली राम्री, तिताकरेल, Bitter Gourd

Thulo Pahelo Kapaas, ठूलो पहेँलो कपास बिरुवा, Cotton Yellow, Gossypiun birsutam

Kapas, कपास, सूत्रपुष्प, Cotton, Gossypiun herbaceum

Thulo Karkalo, ठूलो कर्कलो, मानकन्द, माने Gaint Taro, Alocaria species

Alocaria speciesThulo Karkaloठूलो कर्कलोमानकन्दमाने Gaint Taro

Katahar, कटहर, Artocarpus beterophyllus

 Bans Bata Baneko Kaagaj, बाँसबाट बनेको कागज, Paper From Bamboo
Nepali Speaking Practice through Books in Hindi and English

Master Hindi Speaking Through Indian Schools: Practical Phrases with Nepali and English Translations

Master Hindi Speaking with Indian Railways: Practical Phrases with Nepali and English Translations

Learn Nepali with Mobile Phone Conversations including Hindi and English Translations

Master Hindi Speaking: Practice Through Movie information with Nepali and English Translations


Famous poem Of Upendra Subba उपेन्द्र सुब्बाका केही कबिताहरु

Some Top poem of Pandit Udayananda Aryal पं. उदयानन्द अर्ज्यालका केही कबिताहरु

Some Top Poem Of Ishwar Ballav, ईश्वरवल्लभका केही चर्चित कबिताहरु

Some Best Poem of Indira Prasai इन्दिरा प्रसाईका केही कबिताहरु

Some Best Poem Of Aahuti आहुतिका केही कबिताहरु

Some Beautiful Poem Of Momila मोमिलाका केही उत्कृष्ट कबिताहरु

Top Ten Poems Of R M Dangol आर. एम. डङ्गोल का केही कबिताहरु

Some Beautiful Poem Of Ashesh Malla अशेष मल्लका केही कबिताहरु

Some Best Poem Of Ambar Gurung अम्बर गुरुङका केही कबिताहरु

Top Ten Poems Of Amar Giri अमर गिरीका १० कबिताहरु

Some Best Poem Of Kedarman vyathit केदारमान व्यथितका केही कबिताहरु

 
Chhapakkai Phula PHulyo Nepali Song By Singers Kiran Gajmer, Melina Rai

Kunai Batoa Timi Yeklai -BY singers Itu Jojiju, Ram Bhakta Jojiju

Maaya Raichha Ra By singer Kali Prasad Baskota, Sadeekshya Kattel

Manoj Raj Songs Lyrics “Kaliyug Ma Nasha” “Aaja Bholi” “Yasto Euta Katha Raichha”

Nepali Lyrics Of Unko Priti Pahile Ho Ki By Singer : Prabin Bedwal, Rachana Rimal

Nira Singer : Kali Prasad Baskota

Rabin Sharma Top songs lyrics and chords collection

Raj Sigdel Top Seven Songs Lyrics ” Yo Ta Jaali Sahar Ho” ” Aankhama Kunai Sapana” ” Chwassa Bijhne Timro Maya” “Chwassa Bijhne Timro Maya” ” Bhulna Khojera Pani”

Sanjeev Singh All Hits songs lyrics and chords collection

Top three Song Lyrics Of Sukmit Gurung “Pal Pal Timrai” “O Mero Priyatam” “Chiso Batas Le”

-Singer – Aananda Karki

1974 AD Band All Songs Lyrics with Chords Including ” Hidda Hiddai ” and “Dherai Dherai Aauchha Manama”

सुपारी झार Supari Jhar (Sphaeranthus indicus): Benefits, Uses, and Ayurvedic Remedies for Health
चिया  Amazing Health Benefits of Black Tea (Chiya), Uses & Side Effects

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

My Cart
Wishlist
Recently Viewed
Categories
Index